Jaarverslagen
1970 - 1974 | 1975 - 1979 | 1980 - 1984 | 1985 - 1989 | 1990 - 1994 | 1995 - 1999 | 2000 - 2004 | 2005 - 2009 | 2010 - 2014 | 2015 - 2019 | 2020 - 2024 |2020-2024
2022
VEEL AANDACHT DOOR HEEMKUNDIGE KRING VOOR CYRIEL BUYSSE
We hebben ooit de plechtige belofte gedaan om regelmatig aandacht te besteden aan Cyriel Buysse, een van de belangrijkste Vlaamse schrijvers, die woonde en werkte in onze streek. Dat zijn we alvast in 2022 nagekomen.
Het begon al met het opsturen aan onze leden van de opnieuw uitgegeven roman ‘Het leven van Rozeke van Dalen’ een initiatief van het Cyriel Buysse Genoot-schap. Professor emeritus Musschoot schreef er een artikel over in ons eerste tijdschrift-nummer.
Chris Fermon leidde op initiatief van de heemkundige kring tot driemaal toe een gezelschap rond in het miljoenenkwartier in Gent, waaronder het bestuur. Hij had daarbij aandacht voor wat Buysse vertelde over de Wereld-tentoonstelling van 1913. Chris werkte het arrangement uit naar aanleiding van zijn artikel over Cyriel Buysse en de Wereldtentoonstelling dat dit jaar verscheen in ons tijdschrift.
Op 7 oktober was er de opvoering voor zowat 320 bezoekers van ‘Het gezin van Paemel’ in het Leietheater van Deinze. Het project van Valentin Dhaenens door Skagen werd gesmaakt. Deinze was zowat het enige cultureel centrum in Vlaanderen waar het stuk nog niet was getoond en dat was toch wel een must voor deze klassieker, die zich afspeelt in onze streek.
Dit najaar liep de expo over de Gentse schilder Albert Baertsoen in de Museum voor Schone Kunsten. Ondergetekende legde in een kort artikel in het tijdschrift de link met enkele telgen van de Nevelse/Gentse familie Buysse.
Maar het Land van Nevele is uiteraard meer dan Buysse en zijn familieleden, hoe interessant die ook mogen zijn.
In maart kregen we het bezoek van Emile Blomme uit Nederland. Hij kwam in Nevele zijn boek ‘Chirurgijn van Napoleon’ voorstellen.
In Poesele werd op 15 mei het boek over de oude plaatsnamen van het dorp voorgesteld. Hiermee hebben alle zes vroegere deelgemeenten van het vroegere Nevele hun eigen boek gekregen in de reeks ‘Oude toponiemen van het Meetjesland’, die nu twintig delen omvat. 'Jan Luyssaert was hierbij de drijvende kracht' benadrukte ereprofessor taalkunde van de UGent Magda Devos. Een gezelschap liet zich door André Bollaert en Jan Luyssaert bovendien rondleiden langs een aantal historische plaatsen in Poesele.
Toen Johan Hoorne de idee lanceerde om Bachte-Maria-Leerne op te nemen in de Vlaamse Archeologiedagen van eind mei waren we direct verkocht en verleenden we graag - samen met anderen - volop onze medewerking. ‘Over bronstijdboeren, een Romeins landschap en vroege middeleeuwen’ en dat allemaal in één dorp. De samenwerking leidde tot een lezing, wandeling en een app.
Amerikaanse nazaten van ‘Spey’ in Deinze
We maakten verder veel promotie voor twee grote evenementen in Deinze, de Canteclaerstoet op 22 mei en het grote Europese Schutterstreffen (ESTE) eind augustus.
André Bollaert bracht het verhaal van jazzmuzikant Omer Van Speybroeck (Spey) in het tijdschrift, maar lokte eveneens een aantal van diens Amerikaanse familieleden naar de Canteclaerstoet. Hun aanwezigheid was een extra dimensie voor het event.
Het mudel organiseerde ter gelegenheid van ESTE de expo ‘Shoot’ van 7 mei tot 27 september, waarvoor de heemkundige kring materiaal ter beschikking stelde.
Op 5 juni waren André Bollaert en Stefaan De Groote aanwezig op de inhuldiging van het standbeeld van de graaf in Horn, ook nog Filips van Montmorency of heer van Nevele genoemd, naar Weert in Nederlands Limburg. Het wordt zijn vaste stek na een rondreis door ons land. Eind vorig jaar was het ruiterstandbeeld te zien in het centrum van Deinze.
In juli werd meegewerkt aan twee media-activiteiten. Hugo Schaeck werd uitgebreid geïnterviewd voor het Nieuwsblad over Piryne Daneels, een heks die in 1624 werd doodgefolterd in de donjon van Nevele terwijl ondergetekende meewerkte aan een Radio 2 reportage over de mogelijke aanwezigheid van moordenaar Sylvain Dhoest in een grafkelder in Ledeberg.
Alex Dhondt coördineerde voor de laatste graad van lagere scholen in de streek de traditionele informatieve wandelingen over de Eerste Wereldoorlog in Landegem.
In hetzelfde dorp werkte hij mee aan ‘Honderd jaar NSB’.
Ook nog in Landegem greep op 11 september een succesvolle Open Monumentendag plaats, waarvoor ondervoorzitter Hugo Schaeck zich met een groep vrijwilligers al jarenlang inzet.
Op 8 november werkten we voor het eerst samen met Dunsa in het Museum van Deinze en de Leiestreek. Magda Devos bracht er het verhaal van de Vlaamse dialecten.
Vijf dagen later waren we te gast in het cultuurhuis Arscene in Hansbeke, waar Sophie Huysman in een afgeladen zaal (120 geïnteresseerden) alles vertelde over de Barge. We werkten daarvoor samen met het cultuurhuis, maar de lezing paste ook in een reeks die wordt georganiseerd door de Historische Kring van het Meetjesland.
Het jaar werd op 16 december jl. afgesloten met een avondlijke stalkaarsenwandeling in Landegem, een initiatief van het Davidsfonds Landegem.
Op het vlak van leden/abonnees blijft de vereniging het goed doen. Dit jaar konden we maar liefst 728 mensen uit Deinze/Nevele overtuigen, een record.
Onze tijdschriften konden tot nog toe digitaal geraadpleegd worden op de website van 1970 tot 2010. We hebben beslist om die nu tot 2015 online ter beschikking te stellen. In samenwerking met Cultuurconnect vzw werd overigens een nieuwe digitale ontsluiting gerealiseerd waardoor nu verfijnd kan gezocht worden naar artikelen uit het tijdschrift van Het Land van Nevele, liet Luc Bauwens weten. Meer info daarover bij de nieuwsberichten op onze website.
En tenslotte dank aan iedereen die een grote of kleine schenking deed aan het erfgoedcentrum ‘Het Land van Nevele’.
2021
HEEMKUNDIGE KRING WINT ERFGOEDPRIJS DEINZE
De uitreiking van de drie cultuurprijzen in Deinze op 24 oktober jl. had een verrassing in petto. De drie winnaars hebben allemaal een stevige band met Hansbeke. Het cultuurhuis Arscene won voor cultuurspreiding, de Kunstgreep voor educatie en de heemkundige kring het Land van Nevele voor erfgoed.
De heemkundige kring wil in eerste instantie de twee andere erfgoedgenomineerden feliciteren. Het gaat om de historische kring Dunsa en Frank Langeraert met zijn boek over Hansbeekse straatnamen. Zorg voor erfgoed en geschiedenis is iets waar heel veel vrijwilligers en ook nogal wat professionals in Deinze mee bezig zijn en die verdienen allemaal een pluim.
We hopen dat de mensen uit de streek de vereniging zullen blijven steunen en dat zich in de toekomst enkele nieuwe vrijwilligers aanbieden, elk met hun eigen kennis en vaardigheid. Want de geschiedenisverhalen, opvallende bewoners, landschappen, de typische namen voor straten en trage wegen plus het resterende erfgoed bezorgen de verschillende deelgemeenten een eigen karakter karakter, een zekere warmte en identiteit.
IN MOEILIJKE OMSTANDIGHEDEN TOCH WAAIER AAN ACTIVITEITEN
De pandemie trof alle geledingen van onze samenleving en het sluiten van economische sectoren en de cultuursector kwamen hard aan, in eerste instantie bij zij die daar hun brood in verdienen. Maar veel erger nog is de aanslag op de gezondheid bij heel wat medeburgers.
Maar onderhuids zorgt COVID-19 ook voor veranderingen. Zo zal wellicht blijken dat het rijke weefsel van het lokale Vlaamse verenigingsleven een terugval kreeg.
Bij de heemkundige kring hebben we dat risico goed beseft en probeerden we met veel activiteiten en publicaties de link met de leden in het bijzonder en de streek in het algemeen te behouden. We deden dat bijvoorbeeld door een aantal keren een nieuwsbrief te verspreiden en wekelijks een of meerdere berichten te plaatsen op de facebookpagina, die een heuse community voor erfgoed en geschiedenis in de hele streek is geworden.
Maar er gebeurde zoveel meer.
900 jaar Poesele
Het tijdschrift, dat vier keren per jaar verscheen, met zijn tientallen artikels over erfgoed en geschiedenis is altijd een bindmiddel geweest met de 718 leden, waarmee het jaar werd afgeklopt. Eén editie stak erboven uit en dat was het Poeselenummer, een dubbelnummer vol verhalen, samengesteld door erevoorzitter André Bollaert. Het is een blijvend aandenken aan ‘900 jaar Poesele’. Dankzij de financiële steun van Erfgoedcel Leie Schelde en de vzw Verenigingsleven Poesele ontvingen alle Poeselse gezinnen een gratis exemplaar. Naast het Poeselenummer verscheen nog een ander themanummer waar ondergetekende de redactie van deed: ‘Van timmermansknecht in Nevele tot dokter van de armen in Gent’ over de Nevelse arts Cesar Fredericq.
Het klaarmaken voor verzending van het tijdschrift vereiste overigens nogal wat handenarbeid, waar soms bijna het hele bestuur werd voor ingeschakeld.
André Bollaert maakte voor de vereniging deel uit van het organisatiecomité ‘900 JAAR POESELE’. Door de coronamaatregelen moest het programma constant worden aangepast. De herdenkingswandeling WO II kon als eerste activiteit doorgaan op zondag 8 mei onder leiding van André (historisch gedeelte) en Alex Dhondt (militaire geschiedenis). André stelde ook de Poeselse herbergen-wandeling samen die op 8 augustus werd ingewandeld en kon bekeken worden tot en met de Poeselse septemberkermis. Het Poesels jubileumjaar begon en eindigde met de uitgave van 't Gazetje van Poesele waarvan André de eindredactie op zich nam en Catherine De Groote de lay-out.
Maar dat was niet de enige route. De WO I route in Landegem en omgeving, opgestart in juni 2020 door onder meer Alex Dhondt, liep het volledige jaar door.
Er werd nog meer gewandeld. Ondergetekende zorgde samen met enkele leden van Natuurpunt op 6 juni voor een erfgoed- en natuurwandeling in de Vallei van Zeverenbeek, waar bijna honderd mensen op afkwamen.
In september was er de traditionele WO I wandeling in Landegem voor ruim honderd leerlingen uit diverse basisscholen. Een hele groep gidsen, (bestuurs)leden van de heemkundige kring, leidden alles in goede banen.
Nog in juni bezochten we het Landbouwmuseum ‘De duivenkeethoeve’ in Zomergem waar onder de kundige leiding van Marcus Dauwe van het Bardelaeremuseum oude voorwerpen werden benoemd.
Een studiereis voor het bestuur is ook een traditie. Deze keer gingen we over de grens, naar Middelburg, de hoofdstad van de provincie Zeeland (4 september).
Hulp aan Davidsfonds, de Deinse Academie, Open Monumentendag…
De heemkundige kring zorgde voor steun bij het Davidsfondsproject ‘Human migration’ in het bijzonder via een lezing op 29 oktober door Jan Luyssaert over migratie in de zestiende eeuw en de powerpointpresentatie ‘Fragmenten uit de migratiegeschiedenis van Deinze het Land van Nevele’ op de tentoonstelling van André Bollaert.
De podcast over Tielde Roets, een zogenaamde Hansbeekse heks werd samengesteld door stadsdichter Steven Vandeputte en de radioklas van de Deinse Academie. Men kon rekenen op de inbreng van onder meer Hugo Schaeck.
Het was dezelfde Hugo Schaeck die een hele groep leden van de heemkundige kring mobiliseerde om als gids te fungeren op de Open Monumentendag in Vinkt en Zeveren.
Naast Poesele stond ook Vosselare in de kijker met de publicatie ‘Toponymie Vosselare’. De auteurs Jan Luyssaert en Magda Devos verzorgden op 7 oktober een lezing over de oude plaatsnamen in de gemeentelijke zaal van de deelgemeente die door ruim zestig mensen werd bijgewoond.
Internationale projecten
Misschien minder bekend, maar de heemkundige kring was en is betrokken bij een aantal projecten met een internationaal karakter.
Zo is fotomateriaal uit het Land van Nevele een blikvanger op de expo ‘Bestemming: Hoop. De Internationale Kindertreinactie in het interbellum’ in het Budapest Historische Museum van 9 december 2021 tot en met 27 maart 2022.
Nevele en omgeving werden begin september 1944 bevrijd van de Nazibezetting door Britse tanks bemand met Poolse soldaten. Zij bouwden een brug over het kanaal. Een iconische foto over de bevrijding van Nevele door Poolse soldaten siert het oorlogsmuseum in Poznan. De rondreizende expo over de bevrijding van een deel van Vlaanderen door Polen kreeg in Poznan een vaste stek.
Gedurende enkele maanden (tot en met november) was aan het stadhuis van Deinze een heus ruiterstandbeeld te bewonderen van de heer van Nevele of graaf van Horn. Het meer dan levensgroot beeld van Filips van Montmorency werd gerealiseerd in het Nederlandse Weert, waar hij in de zestiende eeuw met zijn familie woonde. De heemkundige kring heeft al vele jaren intensieve contacten met Stichting de Aldenborgh de geschied- en oudheidkundige kring van de stad Weert. De heer van Weert (of graaf van Horn) is een gemeenschappelijk interessepunt.
We hebben bij een toevallige ontmoeting met de Tsjechische ambassadeur het verhaal verteld van Vinkt en Meigem en hoe dat enigszins lijkt op de tragische gebeurtenis in Lidice in zijn land. In beide dorpen werden tientallen tot honderden burgers vermoord tijdens de Tweede Wereldoorlog. Na het bezoek van de ambassadeur aan het stadsbestuur van Deinze en een bezoek aan Vinkt werden plannen gemaakt om nauwer samen te werken.
Maar er wordt onder de radar nog veel meer gedaan.
Wekelijks sijpelt wel een of andere vraag binnen, vaak van familiekundigen uit heel Vlaanderen, maar ook uit Wallonië, Nederland, Frankrijk, de Verenigde Staten en zelf eentje uit Australië. André Stevens, maar ook andere bestuursleden hielpen waar mogelijk.
En dan hebben we het nog niet eens over de vele andere taken waar bestuursleden een rol in opnemen, zoals het openhouden van het documentatiecentrum, het ledenbeheer, het up-to-date houden van de website, de financiële/administratieve zaken...
We zouden bijna vergeten dat we in 2021 werden vereerd met de Erfgoedprijs van de stad Deinze. Er verscheen hierover vorig jaar een kort artikel in ons laatste tijdschrift. Het kunstwerkje heeft een plaats gekregen in ons erfgoedcentrum in Hansbeke.
2020
VOORZITTERSWISSEL BIJ HEEMKUNDIGE KRING
Tijdens de algemene ledenvergadering van 23 februari jl. gaf André Bollaert (links op de foto) het voorzittersstokje door aan Stefaan De Groote (rechts). André blijft nog heel actief in de vereniging, onder meer als lid van de Deinse cultuurraad, coördinator van activiteiten en als medewerker van het erfgoedtijdschrift 'Het Land van Nevele'. Info en vragen kunnen vanaf nu worden gestuurd naar het volgende emailadres: stefaandegroote@outlook.com.
SUCCESSEN EN TEGENVALLERS VOOR HEEMKUNDIGE KRING IN 2020
‘Heemkundige kring schrapt expo maar behoudt zomerfietstocht’ kopte het Nieuwsblad online op 9 april 2020. De eerste golf van de epidemie zorgde er inderdaad voor dat men bij de heemkring tijdens het 50-jarig bestaan hinkte op twee gedachten. Nogal wat activiteiten uit het feestprogramma werden geschrapt, maar bepaalde waardevolle initiatieven konden gelukkig toch nog plaatsvinden. Ze boden heel wat mensen uit onze streek verstrooiing en wat escapisme in een jaar om eigenlijk snel te vergeten.
Tijdens het verjaardagsfeest op 23 februari, waarbij het bestuur in zaal Novy in Nevele bijna 200 bezoekers ontving, wisselde van voorzitter en drie huwiers uitdeelde, kon niemand voorspellen dat dit de laatste en enige publieksontmoeting van 2020 zou zijn.
De tentoonstelling tijdens het sinksenweekend in de Cichorei in Nevele over het beginjaar 1970, met vooral foto's van journalist René Van de Walle verdween noodgedwongen uit de kalender. Een erfgoed- en natuurwandeling in Zeveren, een samenwerking met de harmonie van Vinkt, een lezing over digitalisering van kranten en een avondlijke wandeling in Vosselare werden uitgesteld naar betere tijden. Ook de beloofde uitreiking van een gratis boek van Cyriel Buysse - een herdruk van ‘Het leven van Rozeke van Dalen’ - aan de leden werd verschoven naar mei 2021 ten vroegste.
Maar eigenlijk stelt dat niets voor, vergeleken met de ellende waarin bepaalde families door de moordende epidemie werden gestort.
Bovendien werden voornoemde activiteiten gecompenseerd door verschillende digitale projecten. De audiovisuele evocatie over Poesele tijdens de Tweede Wereldoorlog van André Bollaert i.s.m. Catherine De Groote lokte online meer dan duizend bezoekers. Fotofilmmaker Luc Bauwens bracht een reportage over zijn geboortedorp Meigem en een documentaire over de Amerikaanse Hansbekenaar Julius Nieuwland, dit ter gelegenheid van de opening in september van de ringweg in zijn geboortedorp. Deze digitale creaties zijn uiteraard nog te bekijken.
Alex Dhondt lokte heel wat (media)belangstelling met 'Fietsen langs slagveld Eerste Wereldoorlog' in Landegem, Merendree en Hansbeke. De route werd in 2020 zowat duizend keer gedownload en liep nog een eind door dit jaar. Dankzij de digitale vaardigheden van Catherine De Groote konden geïnteresseerden naast de gegevens op de zestien borden extra info via QR-codes opvragen.
De stralende Open Monumentendag in september met de focus op Merendree was ronduit een voltreffer. Zonder co-coördinator Hugo Schaeck en de vele andere helpende (bestuurs)leden van de kring was dit niet mogelijk geweest.
Iets later in september kon in Landegem, nog net voor de uitbraak van de tweede coronagolf, de rondleiding plaatsvinden voor de leerlingen uit de laatste graad van het lager onderwijs, over de oorlogsgebeurtenissen die het dorp van de kaart hebben geveegd. Er deden 150 leerlingen mee. Ouders, leerkrachten en leerlingen zelf stellen deze traditie op prijs.
De heemkundige kring bracht tenslotte vier tijdschriftnummers uit, goed voor 468 bladzijden en vele tientallen artikels. Vooral een themanummer over families viel daarbij op. Aan de hand van precies honderd familiefoto’s kregen de lezers een goed beeld van het familieleven in de streek tussen de jaren 1870 en 1970. Tientallen leden van de heemkundige kring werkten eraan mee en tekenares Pascale Pettersson zorgde voor een mooie cover.
Veel bestuursleden verzetten nuttig werk in de schaduw, al is het maar om de vele tientallen vragen over personen, geschiedenis, erfgoed en plaatsnamen proberen te beantwoorden of al dan niet met de fiets nog een aantal tijdschriften te bezorgen. Het erfgoedcentrum in Hansbeke bleef ondanks alles een aantal dinsdagavonden en zondagvoormiddagen bereikbaar voor het publiek. We namen vorig jaar afscheid van ons voormalig bestuurslid Trees Coppieters.
De digitalisering van de foto-archieven wordt aangepakt. We zijn grotendeels rond met het verankeren van ruim tienduizend foto’s en documenten in the cloud.
Epidemie of geen epidemie, het aantal betalende abonnees/leden blijft jaar na jaar stijgen, eind vorig jaar 679 of 25 meer dan in 2019. Niet alleen het ledenaantal is opvallend hoog. De facebookpagina die vorig jaar wekelijks en soms dagelijks werd gestoffeerd, kan rekenen op bijna 3.000 volgers. Al zeggen we het zelf, weinig historische kringen in Vlaanderen doen ons dit na.
Conclusie, een streekvereniging met een focus op geschiedenis en erfgoed voldoet aan een duidelijke behoefte en een hunker naar identiteit. En dat is een stimulans voor de vrijwilligers die elk op hun manier en volgens eigen interesses een waardevolle bijdrage leveren.
Een woord van dank aan de mensen die een kleine of grotere schenking deden aan het erfgoedcentrum. Het gaat doorgaans om foto’s, boeken of documenten die dan (bijna) altijd een plaats krijgen in het archief van de vereniging.
Een heemkundige kring kan amper overleven zonder extra financiële hulp. We danken daarom eveneens het stadsbestuur van Deinze en de Cultuurregio Leie Schelde (de vroegere erfgoedcel) voor de ondersteuning.